Naakt Het toilet - La Toilette - Naaktschilderij van Theo Molkenboer from the old master collection

About "Naakt Het toilet - La Toilette - Naaktschilderij van Theo Molkenboer"

About the artwork

Het schilderij La toilette, ook wel Het toilet genoemd, is een schilderij van de Nederlandse kunstenaar Theo Molkenboer uit 1903, olieverf op doek, 140 × 55 centimeter. Het toont een naakte jonge vrouw in een huiskamer, die zichzelf bekijkt in een kleine spiegel. Het werk bevindt zich thans in de collectie van het Stedelijk Museum te Amsterdam.

In La toilette kijkt een naakte vrouw naar zichzelf in een kleine spiegel en de kijker beschouwt de vrouw, van afstand, vanuit een relatief laag standpunt. Ze lijkt heel dichtbij, ook figuurlijk, door haar positionering in een vertrouwde Hollandse huiskamer. Meer dan de naakten van tijdgenoten als George Hendrik Breitner, Isaac Israëls en Willem Witsen, wekt het naakt van Molkenboer de indruk een vrouw van vlees en bloed te zijn, zich terdege bewust van haar naaktheid. Bij de kijker leidt dit beurtelings tot een gevoel van gêne, alsof hij haar heimelijk bespiedt, hetgeen de vrouw echter niet lijkt te deren.

Het lichaam van het jonge model is gedetailleerd weergegeven, in een realistische stijl, met lange benen en kokette rode schoentjes aan. Ze wordt beschenen door een bijna devoot schemerlicht, dat haar naaktheid extra benadrukt. Haar lange benen nemen bijna de helft van het doek in beslag en contrasteren met de donkere achtergrond. Veel aandacht heeft Molkenboer voor de delicate structuur van haar huid, die hij egaal, bijna fluweelachtig weergeeft, tegenwoordig sterk afstekend tegen het diep-donkere dressoir achter haar. De rimpeling van de zwartdelen, ontstaan door het gebruik van teer in de verf, doet het tegenwoordig welhaast lijken alsof hij daarmee de onontkoombaarheid van het intredende verval heeft willen symboliseren.

Opvallend is dat de jonge vrouw in de kleine spiegel enkel naar haar gezicht kijkt, waardoor de aandacht van de kijker volledig naar haar lichaam wordt getrokken. Dit effect wordt door Molkenboer nog versterkt door het model vanuit twee kanten te belichten, waarmee de perfectie van haar vormen volledig centraal komt te staan.