Bloemgracht Jordaan Westerkerk Amsterdam by Hendrik-Jan Kornelis

De Bloemgracht in de Amsterdamse Jordaan verbindt de Prinsengracht met de Lijnbaansgracht en loopt tussen en evenwijdig aan de Nieuwe Leliestraat en de Bloemstraat in het stadsdeel Amsterdam-Centrum. De gracht is vernoemd naar het Bolwerk de Bloem, later Rijkeroord genoemd. Daar stond vanaf 1614 molen de Blom, die in 1878 is verplaatst naar de Haarlemmerweg.

De gracht is, als onderdeel van de Jordaan, aangelegd in de eerste helft van de 17e eeuw tijdens een van de grote Amsterdamse stadsuitbreidingen; de zogenaamde Derde Uitleg. Daarvoor lag hier het Corsgenspadt.

Aanvankelijk waren op en nabij de Bloemgracht lakenververs gevestigd. Op 10 oktober 1623 wezen de burgemeesters de gracht aan als nieuwe vestigingsplaats voor ververs uit de Verversstraat en de Raamgracht. De blauwververs konden zich vestigen aan de zuidkant, de couleurververs aan de noordkant. Zij die turf stookten werden verwezen naar het eind van de gracht, bij de Lijnbaansgracht, vanwege eventuele rookhinder.[1] Vooral de familie Calkoen was hier actief.

Willem Blaeu begon hier in 1635 zijn werkplaats voor cartografie, die door zijn zoon Joan Blaeu en zijn kleinzoon Joan Junior tot 1698 zou worden voortgezet. De Atlas Maior of Grooten Atlas van Blaeu werd aan de Bloemgracht gemaakt. Het bedrijf was aanvankelijk gevestigd op de hoek Bloemgracht / Tweede Leliedwarsstraat en later op de hoek van de Derde Leliedwarsstraat. In 1672 ging de drukkerij (aan de Gravenstraat) in vlammen op. Daarbij ging een groot deel van de voorraad verloren. In 1696 werd het bedrijf opgeheven. Brug nr. 120, over de Bloemgracht, hoek Derde Leliedwarsstraat kreeg de naam Atlasbrug.

Men noemde de Bloemgracht vanaf de 17e eeuw ook wel de Lettergietersgracht. Vanaf 1856 stond de lettergieterij van het grafisch handelshuis van Nicolaas Tetterode aan de Bloemgracht 134-136. In 1903 verhuisde het bedrijf naar nieuwbouw aan de Bilderdijkstraat.

Rembrandt van Rijn had in de jaren zestig van de 17e eeuw aan de Bloemgracht een atelier.